Obezite, sağlık için risk oluşturan anormal veya aşırı yağ birikimi olarak tanımlanır. Çocukluk çağı obezitesine en fazla gelişmiş ülkelerde rastlanır. Çocuklar ve 18 yaşından küçük tüm bireyler değerlendirilirken standart büyüme tabloları kullanılır. Tabloya göre 85 ve üzerinde bir beden kütle indeksi (BKİ) fazla kilolu, 95’ten daha yüksek BKİ ise obez olarak kabul edilir.
Tüm çocuklara en az yılda bir boy ve kilo ölçümü yapılıp bir uzman tarafından takibi sağlanmalıdır. Aşırı kilolu veya obez çocukların, yetişkinlikte aşırı kilolu veya obez olma olasılığı daha yüksektir. Obez ergenlerin yaklaşık yüzde 80’i obez yetişkinler olacaktır.
Obezite genetik ve genetik olmayan faktörlerden etkilenen karmaşık ve çok faktörlü bir durumdur. Asıl sebep enerji alımı ve harcaması arasındaki dengesizliktir. Ağırlık kazanımındaki artış; yaşam tarzı ve beslenme alışkanlıkları ile yakından ilişkilidir. Bununla birlikte bireyin genetik geçmişi de obezite riskini belirlemede önemlidir. Risk faktörlerinin etkisi yaş, cinsiyet ve yaşam tarzıyla denetlenebilir. Ebeveynlerin yaşam tarzları, okul politikaları gibi çevresel faktörler de obezite üzerinde etkilidir.
Obezite Nedenleri
· Genetik yatkınlık,
· Endokrin hastalığı,
· Merkezi sinir sistemi hastalıkları,
· Yüksek kalorili beslenme,
· Düşük enerji harcaması,
· Uyku düzeni,
· Enfeksiyon,
· Etnik köken,
· Sosyoekonomik düzeydir.
Çocukluk çağı obezitesi hemen hemen her organı olumsuz etkiler ve yetişkinliğe giden süreçte çoğu zaman ciddi sonuçlar yaratır. Obezite; hipertansiyon, dislipidemi, insülin direnci, tip 2 diabetes mellitus, astım, karaciğer yağlanması ve psikososyal sorunlar gibi birçok kronik hastalıkta rol oynar. Çocukluk ve ergen obezitesi yetişkinlikte erken ölüm ile de bağlantılıdır.
Obeziteyi önlemek ve tedavisine yardımcı olmak için uygulanabilecek öneriler ise şöyledir;
· Bebek beslenmesinde öncelik her zaman anne sütü ve emzirme olmalıdır. Anne sütü ile emzirilen çocuklar mamayla beslenen çocuklara göre tokluk kontrolünü daha iyi sağlarlar.
· Tüketilen besinler; sağlıklı, taze, lif bakımından yüksek; rafine karbonhidrat, yağ ve tuz bakımından ise düşük olmalıdır.
· Besin gruplarına göre günlük mutlaka et, süt, meyve, sebze ve tam tahıllı ürünler diyette yer almalıdır.
· Çocuk su içmek için teşvik edilmelidir.
· Paketli besinlerden, tatlı, cips ve hazır içeceklerden kaçınılmalıdır.
· Harcanan enerjinin alınan enerjiden daha fazla olması ideal ağırlığa ulaşmada kolaylık sağlayacağından çocuğun yaşına ve isteğine uygun bir sporla uğraşması için teşvik edilmelidir.
