Tatlı kestane, tabanda 1.5-2 m çapında bir gövde ile 30-35 m yüksekliğinde büyüyen orta büyüklükte bir ağaçtır. Bu ağaç aynı zamanda uzun yaşayan bir türdür ve bazı bitkilerin 1000 yıldan daha eski olduğu tahmin edilmektedir. Yapraklar dişli kenar boşlukları ile uzun ve dardır. Çiçeklenme Haziran-Temmuz aylarında gerçekleşir. Meyvesi, açık kahverengimsi bir fındıktır. Kestane ağacının gövdesi güçlü ve dayanıklıdır. İnşaat ve mobilya yapımında kullanılabilir.
Kestane; yenilebilir kestane, avrupa kestanesi, italyan kestanesi, marron, portekiz kestanesi, ispanyol kestanesi ve tatlı kestane gibi isimler alır. Yetiştirildiği bölgelerde önemli bir besin ürünüdür. Normalde çiğ yenmez, pişmiş, haşlanmış, kavrulmuş, kaynatılmış veya şekerlemelerde kullanılır.
Bazı Avrupa dağlık bölgelerinde kestane, buğday ve patatesin yerine kestane unundan ekmek veya kestane püresi şeklinde de tüketilir. İtalya’da soslu bir güveç gibi hazırlanır. Kuru fındık, taze fındık gibi kullanılır veya yer fıstığı gibi yenir. Ayrıca brendi , şekerleme veya kahve yerine, çorbaları kalınlaştırmak için yada bir yağ kaynağı olarak kullanılabilir.Kestane aynı zamanda kümes hayvanlarını ve domuzları beslemek beslemek için yem olarak da güvenle kullanılır.Taze kestane Eylül sonundan Ocak sonuna kadar bulunur.
Besin değeri
Tatlı kestane iyi bir besin, vitamin ve mineral kaynağıdır. B vitamin, magnezyum ve potasyumca zengindir. Yüksek nişasta seviyeleri buğdayınkine benzer ve patatesin iki katıdır.
100 gram tatlı kestane tüketmek; 0.418 mg Bakır, 40.2 mg C Vitamini, 44.17 g Karbonhidrat, 0.352 mg B6 Vitamini, 0.336 mg Manganez, 58 ug B9 Vitamini ve 0.144 mg B1 Vitamini sunmaktadır. Ayrıca 100 gram Tatlı kestane içinde birçok Amino asit (0.018 g Triptofan, 0.058 g Treonin, 0.064 g İzolösin, 0.096 g Lösin, 0.096 g Lizin ve 0.038 g Metiyonin) de bulunur.
Faydaları
- Kalp sağlığı: Kestanede yüksek konsantrasyonlarda bulunan iyi yağlar, kolesterolü dengelemeye, vücutta ateroskleroz ve kan pıhtılaşması riskini azaltmaya yardımcı olur. Bu yararlar büyük ölçüde felç, kalp krizi ve koroner kalp hastalığı riskini düşürür.
- Diş Bakımı ve Kemik sağlığı:Kalsiyum ve fosfor, kemiklerin ana bileşimini oluşturduklarından kemik sağlığı için önemli olan iki önemli mineraldir; ancak işlevlerini etkili bir şekilde yerine getirebilmeleri için dengeli bir magnezyum tüketimi gereklidir. Tatlı kestane içinde bulunan magnezyumun sayesinde kemik ve kas sağlığına olumlu etkide bulunur.
- Diyabet Önleme ve Yönetimi: Diyet lifi diyabetin düzenlenmesinde, önlenmesi ve yönetiminde faydalı etki gösterir. Kestane gibi diyet lifi açısından yüksek gıdalar, düşük glisemik indeksli gıdalar olarak kabul edilir ve bu da kan şekerinin daha yavaş yükselmesine neden oldukları anlamına gelir.
- İshal: Tatlı kestane ve özellikle kestane ağacı kabuğu ishal için çok etkili bir ilaç olarak bulunmuştur. Kestaneyi kabuğu ile birlikte kaynattığınızda su tanenler açısından zengin hale gelir. Tanenler, kontrollü miktarlarda alındıklarında ishali düzeltici etki sağlarlar.
- Bağışıklık Sistemi: Su kestanesi, yüksek C vitamini konsantrasyonunun yanı sıra bağışıklık sisteminiz için ideal destek sağlayan antioksidan bileşiklerden oluşur. C vitamini antioksidan görev görür, vücutta serbest radikallere karşı savaşır, sağlıklı hücrelerde mutasyona neden olabilen oksidatif stresi nötralize eder.
- Kan Basıncı: Potasyum vücuttaki su hareketini kontrol eder ve aynı zamanda bir vazodilatör olarak işlev görür, kan akışını arttırır ve daralmış kan damarları ve arterler üzerindeki gerilimi serbest bırakır. Kan basıncındaki bu azalma, genel kardiyovasküler sağlığı artırabilir ve kalp krizi ve felç riskini azaltabilir.
- Tiroid fonksiyonu: Tiroid vücudumuzun en büyük endokrin bezidir. Triiyodotironin ve Tiroksin adı verilen iki önemli hormon üretir. Tiroid vücudumuzun enerji kullanma hızını düzenler ve vücudumuzun diğer hormonlara duyarlılığını kontrol eder. Tatlı kestane içindeki ellagik asit, hormon salgılanmasını baskılar ve böylece aşırı aktif tiroid bezi üzerinde kontrol sağlar.
- Sindirime Yardımcı Olur: Tatlı kestane aslında iyi bir lif içeriği kaynağıdır. Lif suyu emmeye yardımcı olur ve dışkıyı yumuşak hale getirir ve buna hacim kazandırır. Bulkier ve daha yumuşak tabureler gastrointestinal sistemden kolay ve daha hızlı geçer. Bu, kabızlığı ve kabızlıkla ilgili anal iltihabı ve yığınları önler.
Kestane nasıl saklanır?
Taze kestane, bir hafta boyunca oda sıcaklığında kalır ve tatlanır. Kestaneleri iki veya üç hafta muhafaza etmek için, kabuklarıyla buzdolabındaki bir kağıt torbada saklayın. Alternatif olarak kestaneyi şekerleyebilir, püre hale getirebilir veya şurup içinde saklayabilirsiniz.
Kestane Alerjisi
Kestaneye karşı oluşan alerjide bağışıklık sisteminin kestanenin içerisindeki proteinleri zararlı olarak algılayarak aşırı reaksiyon göstermesiyle ortaya çıkar. Alerji belirtilerinin görülmesi kestanenin yenmesiyle, kestaneye temasla veya şeftali, elma, lateks alerjisiyle çapraz reaksiyon sebebiyle ortaya çıkabilir.
Belirtileri
- hırıltı,
- boğaz şişmesi,
- öksürük,
- nefes almada güçlük
- kan basıncında bir düşüş
- temas eden bölgelerde kızarıklı, kaşıntı
- egzama,
- ürtiker,
- gözlerde kızarıklık, kaşıntı
- anafilaksi olabilir.
Kestane için şiddetli alerji nadirdir, ancak tanı konmuş kestaneye karşı alerjiniz varsa yanınıza mutlaka adrenalin oto-enjektörü(penepin) bulundurmanız önerilir.Kestaneye karşı olan alerjinin tedavisi kestaneyi ve kestaneyi içeren tüm besinleri diyetten çıkarmakla yapılır.Kestaneye karşı olan alerjide elma, şeftali gibi meyvelere veya latekse karşı çapraz reaksiyon görülebilir.Bu gibi durumları önlemek için alerjinizin durumunu ve başka hangi besinleri diyetinizden çıkarmanız gerektiğini alerji doktoru veya diyetisyeninize danışarak öğrenin.
Herhangi bir ürünü satın almadan ve tüketmeden önce tüm ürün etiketini dikkatlice okuyun. Paketlenmiş gıda ürünleri ve özellikleri uyarı olmadan değişebilir, bu sebeple açıklama kısmını bu ürünü her alışınızda dikkatli bir şekilde okuyun. Eğer herhangi bir sorunuz olursa, üretici firma ile iletişime geçin.
Yemek için dışarıya çıktığınızda, yenilen gıdalarda kestanenin olmadığını veya içerisinde bulunan herhangi bir madde ile teması olmadığından emin olmak için şefle veya bir yönetici ile konuşun.
