BESİN ALERJİSİ

Besin alerjisi, bağışıklık sistemimizin bir besine veya besindeki bir maddeye karşı aşırı tepki göstermesi ve onu tehlike olarak algılayıp ona karşı savaşmasıyla ortaya çıkar. Besin alerjileri ortalama; çocukların% 4-6’sını, yetişkinlerin ise % 4’ünü etkiler.

Belirtiler en çok bebeklerde ve çocuklarda görülmesine rağmen besin alerjisi her yaşta ortaya çıkabilir. Yıllardır sorun yaşamadan yediğiniz besinlere karşı bile sonradan bir alerji gelişebilir. Alerjiler genetik geçişli olabilir ve bu durum önceden tahmin edilemez.

Besin alerjisinin belirtileri hafif veya şiddetli olabilir. En şiddetli alerjik reaksiyon anafilaksidir. Anafilaksi; nefes almanızı engelleyebilecek, kan basıncınızda düşüşe neden olabilecek ve kalp atış hızınızı etkileyebilecek kadar hayatı tehdit edebilen önemli bir alerjik reaksiyondur. Anafilaksi, alerjiye sebep olan yiyeceğe maruz kaldıktan birkaç dakika sonra ortaya çıkabilir ve ölümcül olabilir. Belirtiler ortaya çıktıktan sonra derhal bir epinefrin (adrenalin) enjeksiyonu ile tedavi edilmelidir.

Tüm besin alerjilerinin yaklaşık yüzde 90’ını oluşturan besinler şunlardır;

• Yumurta
• Süt
• Yer fıstığı
• Fındık
• Balık
• Deniz mahsülleri
• Buğday
• Soya

Susam ve hardal tohumları da dahil olmak üzere bazı tohumlar de yaygın olarak besin alerjisine sebep olabilir.

Alerjik reaksiyon belirtileri cilt, sindirim sistemi, kardiyovasküler sistem ve solunum sistemini içerebilir. 

Aşağıdaki belirtilerden bir veya daha fazlasına rastlanabilir.

Belirtiler:

• Kusma veya mide krampları
• Egzama
• Nefes darlığı
• Hırıltı
• Tekrarlayan öksürük
• Boğaz ağrısı, yutma güçlüğü
• Dilin şişmesi, konuşma veya nefes almada problemler
• Zayıf nabız
• Cildin soluk veya mavi renk alması
• Baş dönmesi veya bayılma
• Anafilaksi olabilir.

Besin ile ilgili belirtilerin çoğu yutulduktan sonraki birkaç dakika ile iki saat içerisinde ortaya çıkar. Bazı nadir durumlarda ise reaksiyon dört ila altı saat veya daha uzun sürede de ortaya çıkabilir. Gecikmiş reaksiyonlar en yaygın; egzama gelişen çocuklarda, kene ısırmasının neden olduğu kırmızı ete karşı gelişen alerjilerde ve besin proteinine bağlı enterokolit sendromunda görülür.

Besin proteinine bağlı enterokolit/proktokolit sendromu genellikle süt, soya ve bazı tahılları tükettikten iki ila altı saat sonra ortaya çıkan ciddi bir gastrointestinal reaksiyondur. Çoğunlukla bu besinlere ilk kez maruz kalan küçük bebeklerde görülür. Tekrarlayan kusmayı içerir ve sıvı kaybına neden olabilir. Bazı durumlarda da bebeklerde kanlı ishal görülebilir. Belirtiler viral bir hastalığa veya bakteriyel enfeksiyona benzediğinden hastalığın tanısı gecikebilir.

Besin alerjilerinde tek tedavi yolu alerjenden ve onu içeren tüm besinlerden kaçınmaktır. Alerjenden kaçınmak için mutlaka  besin etiketlerinin okunması gerekir. Bazı ilaçlar hem hafif hem de şiddetli belirtileri tedavi edebilir. Antihistaminikler; egzama, burun akıntısı veya karın ağrısı gibi belirtileri,  epinefrin oto-enjektörü ise anafilaksiyi tedavi etmek için kullanılabilir.

Çocuğunuzun ciddi bir besin alerjisi varsa, doktor tarafından reçete edilmiş olan acil durumda  kullanılacak epinefrin oto-enjektörünün yanında taşınmasını gerekir. Ayrıca tıbbi uyarı bileziğinin takılması da faydalı olacaktır.