İNEK SÜTÜ PROTEİN ALERJİSİ

İnek sütü proteini alerjisi (İSPA), bebeklerde en yaygın görülen besin alerjisidir. Vücudun bağışıklık sisteminin inek ve diğer hayvanların sütündeki proteine ​​anormal bir şekilde tepki vermesiyle ortaya çıkar. Bağışıklık sistemi inek sütü proteinini zararlı bir madde olarak algılar ve ona saldırır.   Genellikle 1 yaşından küçük bebeklerin % 2-3’ünde görülür. Çocuklar büyüdükçe görülme riski azalır.

IgE aracılı ve IgE aracılı olmayan iki tip inek sütü protein alerjisi vardır.
IgE aracılı inek sütü protein alerjisinde reaksiyon genellikle proteine maruz kaldıktan sonraki 2 saat içerisinde,  IgE aracılı olmayan inek sütü proteinde ise maruziyetten sonraki 48 saat ile 1 hafta içerisinde ortaya çıkar.

İnek sütü proteini alerjisinin belirti ve bulguları nelerdir?

İnek sütü protein alerjisi belirtileri çok çeşitlidir.  Çoğu bebek geç tipte , cilt veya sindirim sistemine ait belirtiler gösterir. 

Sindirim sistemi belirtileri kusma, karın ağrısı, uzun süreli huzursuzluk veya ağlama, ishal, dışkıda kan ve / veya mukusu içerir.  Bebeklerde ayrıca hırıltılı solunum, sinirlilik ve büyüme geriliği de görülebilir.

Çocuğunuz yemek yemiyorsa, yorgunluk, halsizlik, ateş, şiddetli kusma veya ishal, kilo kaybı ve dışkıda kan varsa bir çocuk alerji doktoruna başvurmalısınız.

İnek sütü proteini alerjisi nasıl teşhis edilir?

Eğer çocuğunuzda alerji şüphesi varsa mutlaka ilk olarak bir çocuk alerji uzmanına başvurmalısınız. Bu süreçte öykü ve fizik muayene tanıda en faydalı yöntemlerdir. Çocuğunuzun neler yaşadığını uzmana anlatmak, detaylı besin günlüğü tutmak teşhis için çok önemlidir. Şüphelenilen besin alerjisi türüne göre çocuk alerji doktoru tarafından gerekli ise tetkikler yapılarak inek sütü protein alerjisi tanısı konur.

Laktoz intoleransının besin alerjisinden farkı nedir?

Laktoz intoleransı İnek sütü protein alerjisi’den çok farklıdır , bağışıklık sistemini içermez.

Laktoz, süt ürünlerinde bulunan bir şekerdir. Laktaz ise, ince bağırsakta üretilen ve laktozu sindirmeye yardımcı olan bir enzimdir. Laktoz intoleransı olan kişiler, bağırsaklarında düşük veya eksik laktaz enzimi seviyelerine sahiptir. Sonuç olarak, bu insanlar laktoz şekerinin zayıf sindirimi nedeniyle sindirim sistemi belirtilerine sahiptir.

İnek sütü protein alerjisi genellikle 1 yaşından küçük çocukları etkilerken, laktoz intoleransına 5 yaşından küçük çocuklarda nadir rastlanır.

İnek sütü proteini alerjisinde beslenme tedavisi nasıl yapılır?

Çocuk alerji uzmanı tarafından bebeğinize tanı konulduktan sonra, besin alerjisi diyetisyeni işbirliğiyle anneye ve/veya bebeğe ;anne sütünün miktarını ve kalitesini koruyacak, hem annenin hem de bebeğin diyetinden çıkarılan besinlerin yerine ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde planlanmış bir beslenme programı hazırlanır. Bu program tedavi süresince annenin ve bebeğin gereksinimlerine göre yenilenir ve gerekli durumlarda diyet açma planı oluşturularak tedavinin en faydalı şekilde ilerlemesi sağlanır.

Tedavisi, inek sütü proteininin çocuğunuzun diyetinden tamamen(eliminasyon diyeti) çıkarılmasını içerir. Bu dönemde dikkat edilmesi gereken en önemli şeylerden biri etiket bilgisi okumaktır. Tüketilecek her besin için detaylı içindekiler bilgisine mutlaka göz atılmalı, içeriği bilinmeyen hiçbir besin tüketilmemelidir. Eğer ev dışında yemek yenecekse yine içerik bilgisi ve çapraz kontaminasyon riski mutlaka sorgulanmalıdır. Şüphelenilen ürün diyetisyene danışıldıktan sonra tüketilmelidir. Eğer yemek yapımı sırasında daha önce ve ürünlerinin temas ettiği malzemeler kullanılacaksa ekipmanların tamamen arındırıldığından emin olunmalıdır.

 Eliminasyon diyetleri genellikle, kolay sindirilebilen parçalanmış proteinlerden (hidrolize formüller) yapılan mamalarla desteklenir.

İnek sütü protein alerjisi olan ve emzirilen bebeklerde anne; emzirmeye devam ederse tüm hayvansal süt ürünlerini diyetinden çıkarmalıdır, bu proteinler bebeğe anne sütü ile geçmektedir. Keçi veya koyun sütü gibi hayvan sütleri ise inek sütü ile aynı reaksiyona sebep olabilir, bu nedenle bu ürünler de diyetten çıkarılmalıdır. 

İnek sütü içermeyen mamalarla ve/veya inek sütü diyeti yapan annenin emzirdiği bebek yaklaşık 3-12 ay boyunca diyete devam etmelidir.

Günlük hayatta en sık tükettiğimiz ve inek sütü diyetinde kaçınılması gereken bazı besinler ise şunlardır;

• İnek ve diğer tüm hayvan sütleri,
• Dana eti (çapraz reaksiyon nedeniyle),
• Tüm peynir çeşitleri,
• Tereyağı,
• Yoğurt,
• Ayran ,
• Süt tozu
• Kefir
• Boza
• Paketli hazır besinler,
• Krema,
• Peynir altı suyu içeren besinler,
• Tarhana gibi…

İnek sütü yerine tüketilebilecek alternatifler ise;

• soya sütü,
• pirinç sütü,
• badem sütü,
• yulaf sütü,
• soya yoğurdu,
• soya peyniri,
• vegan yoğurtlar veya
• vegan peynirler olabilir.