Milliyet
Uzun bir aranın ardından çocuklar yüz yüze eğitime başladı. Okula dönüşle birlikte aileler çocuklarını hastalıklara karşı koruma konusunda biraz endişe yaşıyor. Beslenme Uzmanı Ecem Tuğba Özkan, güçlü bir bağışıklık için beslenmenin önemli olduğunu, çocukları korona virüsten korumak ve bağışıklığı güçlendirmek için nasıl beslenilmesi gerektiği hakkında bilgi verdi.
Çocuklarınız ister yeni eğitim-öğretim yılına online öğrenimle başlasın, ister fiziksel olarak okula geri dönüyor olsun, soğuk algınlığı ve grip mevsimi yaklaşırken hastalıklar her zaman ebeveynler için büyük bir endişe kaynağıdır. Bu yıl pandemi sebebiyle daha hassas olan aileler çocuklarını, sınıfta veya evde karşılaştıkları diğer tüm mikroplara karşı korumaya yardımcı olmak için, bazı besin ve vitaminlere ihtiyaç duyarlar. Bağışıklık sistemi güçlü çocuklarda enfeksiyonlara yakalanma riski düşüktür ve enfeksiyon sonrası toparlanma daha hızlıdır. Kötü beslenme ve yetersiz uyku da enfeksiyon riskinde artışa neden olur.
Bağışıklık sistemimizi güçlendirmek için yapmamız gerekenler şunlardır:
1-Her besin grubundan mutlaka günlük olarak tüketim yapılmalı, besin çeşitliliği sağlanmalıdır.
2-Et ve et ürünleri iyi pişmiş olarak tüketilmelidir.
3-Her gün mutlaka 3 porsiyon taze sebze ve meyve tüketimi olmalıdır.
4-Beyaz undan yapılmış ekmekler yerine tam tahıllı ürünler tercih edilmelidir.
5-Günlük en az 1,5-2 litre su tüketilmelidir.
6-Haftada 3 gün kurubaklagil, en az 2 gün ise yağlı balıklar tercih edilmelidir.
7-Her gün 1 avuç badem, fındık, fıstık tüketilmelidir.
Meyve ve sebzeler
Meyve ve sebzeler, hücreleri hasar ve hastalıktan koruyan çeşitli antioksidanlar içerir. Antioksidan bakımından zengin besinler arasında brokoli, yeşil sebzeler, ıspanak, lahana, karalahana gibi besinler bulunur. Bu güçlü besinler A, C, E, B2, B6, K, potasyum, folat, magnezyum, potasyum ve çinko gibi vitamin ve mineraller açısından zengindir. Her gün 3-4 porsiyon sebze ve meyve tüketimi önerilir.
Bağırsak sağlığı için probiyotikler ve prebiyotikler
Bağırsaklarımızda milyonlarca bakteri bulunuyor. Probiyotikler, sağlıklı ve sağlıksız bakteriler arasında daha iyi bir denge oluşturmaya yardımcı olur. Yoğurt, fermente gıdalardan kefir ve lahana turşusu en iyi probiyotik kaynaklarına örnektir. Ayrıca elma sirkesi de iyi bir probiyotik kaynağıdır.
Bunlara ek olarak, çocuklarınızın prebiyotik aldığından emin olmalısınız. Prebiyotikler, iyi bakterilerin beslenmesini sağlayan bitki lifleridir. En iyi prebiyotik kaynakları yeşil muz, tatlı patates, kuşkonmaz, fındık ve diğer yağlı tohumlar, ceviz, kabak çekirdeği, chia tohumu ve öğütülmüş keten tohumlarıdır.
Diyetisyen veya doktor önerisiyle bu besinleri tüketmeyen çocuklara uygun probiyotik kullanımı tavsiye edilir.
Peki, ya takviyeler?
Yeterli ve dengeli beslenen bir çocuğun tespit edilmiş bir vitamin veya mineral eksikliği yoksa hekim tarafından önerilmedikçe rutinde bir takviye kullanmasına ihtiyacı yoktur.
Seçici ve tek tip beslenen, diyetini çeşitlendiremediğiniz bir çocuğun beslenmesinde ihtiyaç duyduğu içerikleri alması için takviyeler yardımcı olabilir.
Multivitaminler piyasada çok fazla çeşitte bulunmaktadır. Alırken dikkat etmemiz gereken noktalar ürün içeriği, günlük gereksinimi ne kadar karşıladığı, içeriğindeki maddelerin formu, onay alınan kurumlar, marka güvencesi ve fiyat skalasıdır.
Buna en iyi örnek D Vitaminidir. Çocuklar yaz aylarında güneş ışığından D Vitamini alabilirken, soğuk aylarda ve okul yılı boyunca yetersizlik oluşabilir.
Bu nedenle, bağışıklığı desteklemek ve kalsiyum emilimine katkı sağlamak için D vitamini takviyesi önerilir. D Vitamini düzeyini bir kan testi ile kontrol ettirmeniz ve sonucuna göre bir sağlık uzmanının size uygun D Vitamini dozu planlaması gerekir.
Çocuklar ve ergenler için önerilen günlük ortalama D vitamini miktarları şöyledir:
Doğumdan 12 aya kadar: 10 mcg (400 IU),
1-12 yaş arası çocuklar: 15 mcg (600 IU),
13-19 yaş arası gençler: 15 mcg (600 IU).
Çinko: Genellikle protein bazlı gıdalarda bulunur. Bu nedenle kırmızı et ve kümes hayvanları en iyi kaynaklardan bazılarıdır. Aynı zamanda fasulye ve kuruyemişler de çinko için iyi bir bitkisel kaynaktır.
Çinko diyette eser mineraldir ve bulaşıcı hastalıklara karşı bağışıklığı artırır. Okul dönemi çocuklarının yaklaşık günlük olarak 7,5 mg çinko alması gerekmektedir.
Zerdeçal: Zerdeçaldaki ana biyoaktif madde olan curcumin, anti-inflamatuar özelliklere sahiptir. Biyoyararlanımının yüksek olması için karabiber ile beraber tüketilmesi etkili sonuçlar yaratabilmektedir. Bu yüzden zerdeçal karabiber ile kullanıldığında vücut daha iyi emilim sağlar. Çocuklar için günde yarım çay kaşığı tüketim önerilir.
Beslenme dışı ipuçları
Çocuklarınızın okul yılı boyunca sağlıklı kalmasına yardımcı olabilecek öneriler sadece yiyecekler ile ilgili değildir. Çocuklar için iyi bir uyku alışkanlığı çok önemlidir. Uyku, vücudumuzun dinlendiği, yenilendiği ve iyileştiği zamandır. Bağışıklık sistemimizin en iyi şekilde çalışmasını sağlamanın önemli bir parçasıdır.
Egzersiz yapmak vücudunuzun hastalıklara karşı direncinin artmasına yardımcı olur. Çocuklarınızın pandemi koşullarında kendisi için en doğru ve güvenli egzersizi tercih ettiğinden emin olun.
Çocukların sağlıklı olmasına yardımcı olmanın bir yolu da, devam eden pandemi ve çocuklar üzerindeki etkileri göz önüne alındığında, stres ve kaygıyı en aza indirmektir. Hastalanma endişelerinden arkadaşlardan ayrılma stresine kadar, bu süreç çocuklar için de zor bir dönemdir ve farkındalık sağlamak onlara yardımcı olabilir. Bu belirsiz zamanlarda yaşayabilecekleri olumsuz duyguları en aza indirmek için birlikte bu konu üzerine sohbet edip, onların duygularını dinleyerek yardımcı olabilirsiniz.
Okul dönemi çocukları için örnek beslenme programı
Kahvaltı
Taze sıkılmış meyve suyu (tercihen turunçgiller, nar) veya kuşburnu/ekinezya çayı,
Haşlanmış yumurta,
Beyaz peynir,
Zeytin,
Avokado veya ceviz içi ,
Bol yeşillik, kırmızı/yeşil biber,
Tam buğday ekmeği.
Öğle
90 gr et (haftada 2 gün balık, 3 gün et ve 2 gün kurubaklagil),
Haşlanmış sebze yemeği (brokoli, tatlı patates, kabak, karnabahar, havuç ) üzerine 1 tatlı kaşığı zeytinyağı eklenmeli,
Bulgur pilavı,
Salata (marul, havuç, maydanoz limon suyu).
İkindi
3-4 yemek kaşığı yulaf,
1 su bardağı süt/bitkisel süt,
1 adet meyve (kivi, turunçgiller, nar),
1 avuç içi kadar yağlı tohum, kabak çekirdeği.
Akşam
Balkabağı çorbası/mercimek çorbası,
Kıymalı sebze yemeği,
4 yemek kaşığı yoğurt (mümkünse probiyotik takviyeli),
Salata (tere, roka, marul, mor lahana, limon suyu),
Tam buğday ekmeği.
